اسمز معکوس یکی از شیوه های گسترده جداسازی است که کاربردهای مختلفی دارد .شیرین سازی آب های شور و آب دریا ، جداسازی مواد آلی و سمی از پساب های صنعتی پند مورد مهم استفاده از این تکنولوژی است.شناخت پدیده اسمز معکوس نیازمند شناسایی خاصیت اسمزی است .خاصیت اسمزی به عبور آب از بخش محلول رقیق به بخش محلول غلیظ از درون یک غشاءنیمه تراوا می گویند . شکل ذیل برای تشریح این ویژگی نمایش داده شده است که نشان دهنده ظرفی شامل دو بخش و یک غشاء می باشد . آب و یا محلول رقیق آب نمک در یک بخش ، محلول غلیظ آب نمک در بخش دیگر و غشایی که تنها به مولکول آب اجازه عبور می دهد در بین آنها قرار دارد . غشاءاز عبور یون های تشکیل دهنده نمک به دلیل بزرگ بودن جلوگیری می کند .اختلاف فشار در بخش جدا شده توسط غشاءکه در آن از جریان خالص مولکول های آب جلوگیری می نماید ،را فشار اسمزی می گویند . فشار اسمزی سبب ایجاد تعادل در دو بخش می شود . حال چنانچه فشاری بیش از فشار اسمزی به بخش محلول غلیظ وارد شود ، عکس پدیده اسمزی بروز می کند . به عبارتی دیگر مولکول های آب از بخش محلول غلیظ تر به بخش محلول رقیق تر جریان می یابند . این پدیده را اسمز معکوس می نامند.
از پدیده اسمز معکوس برای تصفیه آب و به طور کلی برای فرآیند تغلیظ و جداسازی استفاده میشود.
